Zwarte Populier

Anekdote over de zwarte populier

Populieren produceren kleine harsbolletjes die op barnsteen lijken. De goudgele harsdruppels flonkeren op de knoppen aan het uiteinde van de takken.

In de Griekse mythologie wordt verteld dat die druppels de tranen van de Heliaden zijn, de dochters van de zonnegod (Helios). Hun broer Phaëton leende op een dag de zonnewagen van Helios uit. Hij verloor de controle en verschroeide alles op zijn weg. Zeus bliksemde hem neer en wierp hem in de Eridan (de rivier de Po). De zussen, die bleven treuren over hun broer, werden in populieren veranderd. Zo komt het dat populieren druppels barnsteen ‘huilen’. Het zijn tranen die beschikken over een speciale kracht ...

Bijen verzamelen die tranen namelijk om propolis te produceren. In het Grieks betekent ‘propolis’ zoveel als ‘zwanger van de stad’. De bijen gebruiken het om hun bijenkorven en hun honingcellen te verstevigen. Wij mensen oogsten die propolis om ons immuunsysteem te versterken.

Geheimen van de (zwarte) populier

Deze populier is een buitengewone waterpomp. De boom moet per dag honderden liters water opzuigen uit de vijver om het tot bij zijn bladeren te krijgen. Hij slaagt erin het 25 meter hoog op te trekken. Daar is een immense kracht voor nodig!

Zijn wortels zijn kleine motoren die het water absorberen en het naar boven sturen. Ze zetten enkel de pomp in werking die het hele buizensysteem van de boom irrigeert. Vervolgens neemt een leger van kleine motoren op zonne-energie het over. Dat zijn de bladeren. Die trekken aan het water als aan een touw. Door in de zon te transpireren, trekken ze het water naar boven zoals in een rietje.

Als wij aan zo’n groot rietje zouden drinken, zouden we heel grote motoren nodig hebben, gevoed door tonnen energie … De boom slaagt daarin met weinig energie, geruisloos en zonder te vervuilen!

Heilzame invloeden van de (zwarte) populier

Het voornaamste voordeel van de populier is zijn vermogen om zeer grote hoeveelheden water op te pompen die hij opnieuw verspreidt in de atmosfeer. Zo maakt hij de lucht vochtiger. Hij maakt ze frisser en makkelijker om te ademen tijdens hittegolven. Dat vocht is in de zomer goed voor onze longen, net als de zuivere zuurstof die zijn bladeren produceren.

Bij de zwarte populier levert het zeer brede bladerdek heel wat schaduw op. Als de zon in de zomer brandt, helpt hij de temperaturen lokaal afkoelen. Het is een boom die in staat is om de bodem uit te drogen: een zeer nuttige eigenschap om overstromingen te beperken.

Tot slot laat hij de ruimte om zich heen lekker ruiken in de lente.

De zwarte populier herkennen

Bladeren

Driehoekig met een wat afgeronde basis - Puntig uiteinde - Licht getande rand - Lange twijg (bladsteel) - Vallen van de boom (bladverliezend)

Bladerdek

Kleur lente: glanzend donkergroen bovenaan, lichtgroen onderaan - Kleur herfst: felgeel - Afwezig in de winter

Schors

Grijs tot zwartachtig - Diepe groeven (geribbeld)

Bijzondere kenmerken van deze boom

Deze boom behoort tot een soort die bij ons steeds zeldzamer wordt. Het is de grootste zwarte populier van het Gewest, en een van de kampioenen van België!

Hij is een van de getuigen van de hele evolutie die de Flageywijk heeft doorgemaakt. Als kleine jongen zag hij in het begin van de jaren 30 hoe tegenover hem, aan de overkant van de vijver, de ‘pakketboot’ opgetrokken werd.

Traag maar gestaag haalde hij de vijf verdiepingen van het omroepgebouw in. Hij vormde een mooie brede kruin, typisch voor zwarte populieren. Zijn takken zitten zeer hoog en hij heeft ze uitgespreid als een immense schotelantenne. Hij heeft de ideale omstandigheden gevonden om die prestatie neer te zetten: een vijver waar zijn wortels veel water uit kunnen oppompen en volop licht om zijn bladerdek uit te spreiden.

Het hele plan van deze kolos zat in miniatuurvorm al vervat in zijn zaadje. Op zijn manier is ook hij een monument geworden. Een levend monument.

(Teksten en foto's van Priscille Cazin - Sylvolutions)

Dit portret is:

- Verrijkt met een illustratie uit de Belgische Federale Staatscollectie in permanente bruikleen aan de Meise Botanical Garden. Zie bijlage. Met dank aan de bibliotheek (erfgoedcollectie) voor deze bijdrage.

- Een initiatief van Christos Doulkeridis, burgemeester, Audrey Lhoest, schepen van Leefmilieu, Groene ruimten en Beplantingen, Toerisme, college van burgemeester en schepenen van Elsene.