De kampioen

In Koekelberg herbergt het Elisabethpark de dikste en de oudste opmerkelijke plataan van Brussel. Het park staat zo vol met platanen dat het niet gemakkelijk is om hem te vinden. Ga het park in met uw blik op de basiliek gericht en laat u tot bij hem leiden.

Goed gecamoufleerd

Het exemplaar dat u zoekt is een hybride plataan. Gewoonlijk herken je een plataan ogenblikkelijk aan zijn schors die loskomt in plakjes met kromme randen. Die schors levert de stam een eigenaardig, vaak driekleurig camouflagemotief op, met beige, groen en okerkleurig bruin.

Dat type schors kunt u zien langs de prachtige dreven die het centrale grasperk van het park omzomen: het is een kwestie van vertrouwd raken met de soort van het gezochte exemplaar. Onder het gewelfde bladerdek, en vooral dan aan de rechterkant, zult u nuttige aanwijzingen vinden voor het vervolg. Kijk uit naar bladeren of vruchten.

De schors van ons exemplaar is immers onopvallend geworden met de leeftijd. Die zal u niet veel verder helpen bij uw speurtocht. De tint ervan is eentoniger en neigt naar kastanjebruin. De plakjes zijn minder zichtbaar omdat ze heel gemakkelijk loslaten. En grote stukken van zijn stam zijn bedekt met mos.

Richt uw aandacht op de handvormige bladeren. Bij hybride platanen hebben die vijf hoofdnerven. De uiteinden van elke nerf zijn eerder hoekig. (Let erop dat u de bladeren niet verwart met die van een oosterse plataan, waarvan de nerven zeer diep ingesneden en heel langwerpig en puntig zijn.)

De vruchten vormen dan weer ruw behaarde bolletjes die lang aan de takken blijven hangen. Als u ze op de grond ziet liggen, aan het eind van de zomer of in de herfst, kunt u ze voor uw plezier uit elkaar halen. Elk bolletje bevat een heel groot aantal zaden, die in het midden dicht op elkaar gepakt zitten en aan de uiteinden voorzien zijn van een zijdeachtige haarkuif. Een soort van donzig balletje.

Verlaat de dreven met die aanwijzingen in het achterhoofd of de achterzak. Hybride platanen zijn typisch bomen die in steden in lange rijen geplant worden. Maar de kampioen / veteraan van het Gewest groeit elders.

Het bos in

Om hem te vinden moet u de kronkelpaadjes nemen die u het bosje in voeren. U bent op zoek naar een kolos die groeit aan de rand van een voormalige muziekkiosk en een paviljoentje.

Zijn immense bladerdek gaat op in het bladerdak van het bos. Maar zijn enorme stam kan niet anders dan de aandacht trekken: hij heeft een omtrek van bijna 6 meter. Er gaat een enorme kracht van uit. Hij prijkt in het midden van een omheind gedeelte waar een bijzondere sfeer heerst. U kunt er bijna niet langslopen zonder hem te herkennen. En als u toch zou twijfelen, kunnen de aanwijzingen in uw achterzak of uw achterhoofd zijn identiteit bevestigen. Ze zullen in uw geheugen gegrift staan. Er is geen andere hybride plataan in het park met een dergelijke omvang.

De stam nodigt uit om de neus in de lucht te steken. Hij is getooid met een kruin met een indrukwekkende omvang. De takken van deze boom zijn zo groot dat je er een heel dorp in kwijt zou kunnen. Ze verwijderen zich echt heel ver van de stam. U bent getuige van een staaltje bijzondere stevigheid waardoor deze boom zijn bladeren in het licht kan spreiden. Hij vecht om langs alle kanten, in de hoogte, licht op te vangen. Elke keer dat u uw blik richt naar een plek met iets meer licht, is hij erin geslaagd om daar een tak te positioneren om er gebruik van te maken.

Een reus met een kwetsbare basis

Deze kampioen buiten categorie ziet er onoverwinnelijk uit. Nochtans is zijn basis kwetsbaar. Reuzegrote bomen zijn vaak het slachtoffer van hun eigen succes. Hun aangename schaduw, het gevoel van rust en welzijn dat van hen uitgaat, trekt heel wat bezoekers aan. De grond rondom hen raakt verarmd en platgedrukt door picknicks, spelletjes, siësta's enz. De wortels krijgen te weinig lucht, water en voedingsstoffen.

Zo is de kolos verzwakt geraakt door de vele bezoekers aan het park. Bovendien moet hij ondanks zijn hoge leeftijd de concurrentie blijven aangaan met de naburige bomen om toegang te krijgen tot licht. De beheerders van het park hebben onder zijn kruin dus een beschermingsperimeter gecreëerd waar de bodem opnieuw losser en gevarieerder kan worden, een beetje zoals een bosgrond. Kwestie van hem opnieuw krachten te laten opdoen om het nog minstens een eeuw of twee vol te houden.